南傳上座部佛教

諸比庫，何謂導至苦滅之道聖諦？

此即八支聖道，這就是：正見、正思惟、正語、正業、正命、正精進、正念、正定。

諸比庫，甚麼是正見呢？諸比庫，苦之智、苦集之智、苦滅之智、導至苦滅之道之智。諸比庫，這稱為正見。

諸比庫，甚麼是正思惟呢？出離思惟、無恚思惟、無害思惟。諸比庫，這稱為正思惟。

諸比庫，甚麼是正語呢？離虛妄語、離離間語、離粗惡語、離雜穢語。諸比庫，這稱為正語。  

諸比庫，甚麼是正業呢？離殺生、離不與取、離欲邪行。諸比庫，這稱為正業。

諸比庫，甚麼是正命呢？諸比庫，於此，聖弟子捨離邪命，以正命而營生。諸比庫，這稱為正命。

諸比庫，甚麼是正精進呢？諸比庫，於此，比庫為了未生之惡、不善法的不生起，生起意欲、努力、激發精進、策勵心、精勤；為了已生之惡、不善法的斷除，生起意欲、努力、激發精進、策勵心、精勤；為了未生之善法的生起，生起意欲、努力、激發精進、策勵心、精勤；為了已生之善法的住立、不忘、增長、廣大、修習、圓滿，生起意欲、努力、激發精進、策勵心、精勤。諸比庫，這稱為正精進。

諸比庫，甚麼是正念呢？諸比庫，於此，比庫於身隨觀身而住，熱誠，正知，具念，調伏世間的貪、憂；於受隨觀受而住，熱誠，正知，具念，調伏世間的貪、憂；於心隨觀心而住，熱誠，正知，具念，調伏世間的貪、憂；於法隨觀法而住，熱誠，正知，具念，調伏世間的貪、憂。諸比庫，這稱為正念。

諸比庫，甚麼是正定呢？諸比庫，於此，比庫已離諸欲，離諸不善法，有尋、有伺，離生喜、樂，具足初禪而住；尋伺寂止，內潔淨，心專一性，無尋、無伺，定生喜、樂，具足第二禪而住；離喜，住於捨，念與正知，以身受樂，正如聖者們所說的:『捨、具念、樂住。』具足第三禪而住；捨斷樂與捨斷苦，先前的喜、憂已滅沒，不苦不樂，捨念清淨，具足第四禪而住。諸比庫，這稱為正定。

諸比庫，這稱為導至苦滅之道聖諦。

如此，或於內法隨觀法而住，或於外法隨觀法而住，或於內外法隨觀法而住。或於法隨觀生起之法而住，或於法隨觀壞滅之法而住，或於法隨觀生起、壞滅之法而住。他現起『有法』之念，只是為了智與憶念的程度。他無所依而住，亦不執取世間的一切。

諸比庫，比庫乃如此對四聖諦而於法隨觀法而住。 

──諦部分結束──

──法隨觀結束──

諸比庫，無論是誰，若能夠如此修習此四念處七年者，他於二果之中可期望[獲得]一果：即於現法中證知，或尚有餘[則證]不來位！

諸比庫，且放置七年。諸比庫，無論是誰，若能夠如此修習此四念處六年者……五年……四年……三年……兩年……一年……諸比庫，且放置一年。諸比庫，無論是誰，若能夠如此修習此四念處七個月者，他於二果之中可期望[獲得]一果：即於現法中證知，或尚有餘[則證]不來位！

諸比庫，且放置七個月。諸比庫，無論是誰，若能夠如此修習此四念處六個月者……五個月……四個月……三個月……兩個月……一個月……半個月……諸比庫，且放置半個月。諸比庫，無論是誰，若能夠如此修習此四念處七天者，他於二果之中可期望[獲得]一果：即於現法中證知，或尚有餘[則證]不來位！

正如所說的:『諸比庫，此一行道，能清淨有情，超越愁、悲，滅除苦、憂，得達如理，現證涅槃，此即是四念處。』乃因此而說。」

跋嘎瓦說了這些。那些比庫滿意與歡喜跋嘎瓦之所說。

──大念處經結束──

adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya, yadidaü cattāro satipaññhānāti. Iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttan”ti.

Idamavoca bhagavā. attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaü abhinandunti.

——Mahāsatipaññhānasuttaü niññhitaü

“Yo hi koci, bhikkhave, ime cattāro satipaññhāne evaü bhāveyya sattavassāni, tassa dvinnaü phalānaü aññataraü phalaü pāñikaïkhaü diññheva dhamme aññā; sati vā upādisese anāgāmitā.

“Tiññhantu, bhikkhave, sattavassāni. Yo hi koci, bhikkhave, ime cattāro satipaññhāne evaü bhāveyya cha vassāni ... pe ... pañca vassāni ... cattāri vassāni ... tīõi vassāni ... dve vassāni ... ekaü vassaü ... tiññhatu, bhikkhave, ekaü vassaü. Yo hi koci, bhikkhave, ime cattāro satipaññhāne evaü bhāveyya sattamāsāni, tassa dvinnaü phalānaü aññataraü phalaü pāñikaïkhaü diññheva dhamme aññā; sati vā upādisese anāgāmitā.

“Tiññhantu bhikkhave, satta māsāni. Yo hi koci, bhikkhave, ime cattāro satipaññhāne evaü bhāveyya cha māsāni ... pe ... pañca māsāni ... cattāri māsāni ... tīõi māsāni ... dve māsāni ... ekaü māsaü ... aóóhamāsaü ... tiññhatu, bhikkhave, aóóhamāso. Yo hi koci, bhikkhave, ime cattāro satipaññhāne evaü bhāveyya sattāhaü, tassa dvinnaü phalānaü aññataraü phalaü pāñikaïkhaü diññheva dhamme aññā; sati vā upādisese anāgāmitāti.

“Ekāyano ayaü, bhikkhave, maggo sattānaü visuddhiyā sokaparidevānaü samatikkamāya

dukkhadomanassānaü atthaïgamāya ñāyassa maggo seyyathidaü – sammādiññhi sammāsaïkappo sammāvācā sammākammanto sammā-ājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi.

“Katamā ca, bhikkhave, sammādiññhi? Yaü kho, bhikkhave, dukkhe ñāõaü, dukkhasamudaye ñāõaü, dukkhanirodhe ñāõaü, dukkhanirodhagāminiyā pañipadāya ñāõaü, ayaü vuccati, bhikkhave, sammādiññhi.

“Katamo ca, bhikkhave, sammāsaïkappo? Nekkhammasaïkappo abyāpādasaïkappo avihiüsāsaïkappo, ayaü vuccati bhikkhave, sammāsaïkappo.

“Katamā ca, bhikkhave, sammāvācā? Musāvādā veramaõī pisuõāya vācāya veramaõī pharusāya vācāya veramaõī samphappalāpā veramaõī, ayaü vuccati, bhikkhave, sammāvācā.

“Katamo ca, bhikkhave, sammākammanto? Pāõātipātā veramaõī adinnādānā veramaõī kāmesumicchācārā veramaõī, ayaü vuccati, bhikkhave, sammākammanto.

“Katamo ca, bhikkhave, sammā-ājīvo? Idha, bhikkhave, ariyasāvako micchā-ājīvaü pahāya sammā-ājīvena jīvitaü kappeti, ayaü vuccati, bhikkhave, sammā-ājīvo.

“Katamo ca, bhikkhave, sammāvāyāmo? Idha, bhikkhave, bhikkhu anuppannānaü pāpakānaü akusalānaü dhammānaü anuppādāya chandaü

janeti vāyamati vīriyaü ārabhati cittaü paggaõhāti padahati; uppannānaü pāpakānaü akusalānaü dhammānaü pahānāya chandaü janeti vāyamati vīriyaü ārabhati cittaü paggaõhāti padahati; anuppannānaü kusalānaü dhammānaü uppādāya chandaü janeti vāyamati vīriyaü ārabhati cittaü paggaõhāti padahati; uppannānaü kusalānaü dhammānaü ñhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaü janeti vāyamati vīriyaü ārabhati cittaü paggaõhāti padahati. Ayaü vuccati, bhikkhave, sammāvāyāmo.

“Katamā ca, bhikkhave, sammāsati? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati, ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü; vedanāsu vedanānupassī viharati, ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü; citte cittānupassī viharati, ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü; dhammesu dhammānupassī viharati, ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü. Ayaü vuccati, bhikkhave, sammāsati.

“Katamo ca, bhikkhave, sammāsamādhi? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāraü vivekajaü pītisukhaü pañhamaü jhānaü upasampajja viharati. Vitakkavicārānaü vūpasamā ajjhattaü sampasādanaü

cetaso ekodibhāvaü avitakkaü avicāraü samādhijaü pītisukhaü dutiyaü jhānaü upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno, sukhañca kāyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyā ācikkhanti ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaü jhānaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassa- domanassānaü atthaïgamā adukkhamasukhaü upekkhāsatipārisuddhiü catutthaü jhānaü upasampajja viharati. Ayaü vuccati, bhikkhave sammāsamādhi. Idaü vuccati, bhikkhave, dukkhanirodhagāminī pañipadā ariyasaccaü.

“Iti ajjhattaü vā dhammesu dhammānupassī viharati, bahiddhā vā dhammesu dhammānupassī viharati, ajjhattabahiddhā vā dhammesu dhammānupassī viharati. Samudayadhammānupassī vā dhammesu viharati, vayadhammānupassī vā dhammesu viharati, samudayavayadhammānupassī vā dhammesu viharati. ‘Atthi dhammā’ti vā panassa sati paccupaññhitā hoti yāvadeva ñāõamattāya pañissatimattāya anissito ca viharati, na ca kiñci loke upādiyati.

“Evampi kho, bhikkhave, bhikkhu dhammesu dhammānupassī viharati catūsu ariyasaccesu.

Saccapabbaü niññhitaü.

Dhammānupassanā niññhitā.